روز دوم گفتوگوهای هستهای با همان ترافیک رایزنیهای سهجانبه ایران، اروپا و آمریکا دیروز نیز پشت سر گذاشته شد البته این دور از گفتوگوها صرفا در سطح معاونان وزیران خارجه دو کشور و هلگا اشمید معاون فدریکا موگرینی اتجام شد و دو ساعت و نیم به طول انجامید.
این دور از گفتوگوها در حالی همچنان ادامه دارد که بازهم در کانون توجه رسانهها و لنزهای دوربین آنها قرار گرفت البته داغی این اخبار با ورود ظریف و رایزنی امروز وی با همتای امریکاییاش به نقطه جوش خواهد رسید. همچنین دور جدید گفتوگوهای هستهای شاهد میهمانانی از ایران که به تیم مذاکره کشورمان پیوستند نیز بود چنانچه حسین فریدون، دستیار ویژه حسن روحانی، رئیسجمهور کشورمان نیز به جمع مذاکرهکنندگان ایرانی در ژنو پیوسته است. محمدعلی حسینی، مدیرکل دیپلماسی رسانهای، علت حضور فریدون در ژنو را "انجام مشورتها و هماهنگهای لازم در طول مذاکرات فعلی" عنوان کرد.
علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز از دیگر کسانی بود که به ژنو سوییس رفت و ادامه گفتوگوهای هستهای را وی دیروز با ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا، ادامه داد.
رایزنی صالحی با وزیر انرژی امریکا در حالی صورت گرفت که مشخص است بحثهای فنی از جمله میزان غنیسازی تـعداد سانتریفیوژها در این دور از گفتوگوها مورد تاکید دو طرف است تا در این زمینه به نتیجه نهایی برسند. چنانچه پیشتر خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی به نقل از مقامات غربی درباره حضور رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی آمریکا در مذاکرات هستهای ژنو نوشت: «انتظار میرود آنها درباره تعداد سانتریفیوژ برای غنیسازی اورانیوم توسط ایران (در توافق نهایی هستهای)، میزان مواد غنی شده که میتواند ذخیره کند، نوع تحقیق و توسعه در رابطه با غنیسازی و آینده رآکتور آب سنگین بحث و گفتوگو کنند.
در همین حال پیرامون آنچه تاکنون در ژنو گذشته سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه و رئیس هیات مذاکرهکننده هستهای در گفتوگو با واحد مرکزی خبر با بیان اینکه مذاکرات به مراحل جزئی رسیده است، گفت: پس از یک سال مذاکره در همه ابعاد و موضوعات در شرایطی هستیم که باید وارد جزئیات شویم به ویژه اینکه قصد ما این است که در توافق نهایی کلیات و جزئیات یکپارچه باشد، به همین دلیل مجبور هستیم که وارد همه جزئیات در همه موضوعات و مراحل شویم.
عراقچی افزود: این شرایط ایجاب میکند که مذاکرات فشرده و به صورت طولانی برگزار شود.
معاون وزیر خارجه با ذکر این نکته که مذاکرات، جمعه و دیروز در سطح معاونان و کارشناسان وزارت خارجه ایران و آمریکا برگزار شد، تصریح کرد: امروز هم جلسهای با 1+5 خواهیم داشت که در آن معاونان وزرای خارجه و مدیران سیاسی حضور خواهند یافت. وی فضای روز نخست مذاکرات را مثبت و جدی توصیف کرد و افزود: این به معنی آن نیست که پیشرفتهای فوق العادهای داشتهایم، اما بحثها نزدیک و فشرده دنبال میشود. معاون وزیر خارجه تاکید کرد: به دنبال نوآوری و تحولات در نحوه و شکل مذاکرات هستیم تا به کارها در مذاکرات سرعت دهد.
در کنار رسانههای داخلی و اظهارات برخی اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان بر فضای مثبت مذاکرات و امید به توافقی نهایی برخی رسانههای امریکایی نیز از احتمال تدوین پیشنویس توافق جامع تا دهم فروردین 94 خبر دادهاند.
فارس به نقل از روزنامه آمریکایی «پیتسبرگ پست گزت» که طی یادداشتی در زمینه «مذاکرات هستهای ایران با گروه 1+ 5» نوشته مذاکرات ایران و گروه 1+5 وارد مرحله حساس و مهمی شدهاند.
البته سیاست اغراق و بزرگنمایی با کمی دروغ که همیشه چاشنی رسانههای امریکایی بوده در این یادداشت نیز به چشم می خورد چنانچه این یادداشت در پایان با اشاره بر دلایل حصول عزم در توافق بین طرفین درگیر مذاکرات نوشته شده از جانب ایران، این کشور خواهان در هم زدن تحریمهای غرب که بر شهروندانش فشار وارد کرده است، میباشد. برای آمریکا نیز مهمترین مورد شکاف اقتصادی و سیاسی در رابطه با ایران است که از انقلاب سال 1979 میلادی ایجاد است و این موارد با از بین رفتن تهدید ایران هستهای رفع میشود و احتمالا «جان کری» وزیر خارجه آمریکا سوار اسب مراد خواهد شد.
«جن ساکی» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در کنفرانس خبری روزانه خود تصریح کرد که در مذاکره هستهای گروه 1+5 (آْمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) با ایران، بحث اعتماد مطرح نیست.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تأکید کرد که نگرانیهایی در بین اعضای گروه 1+5 درخصوص برخی موضوعات خاص وجود دارد و بنابراین هرگونه توافق احتمالی با ایران شامل اقدامات راستیآزمایی خواهد بود.
وی ادامه داد: ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران یکی از موضوعاتی است که مورد بحث قرار میگیرد. هنوز هیچ توافق نهایی حاصل نشده است و بنابراین نمیتوانم به شما بگویم که توافق نهایی شامل چه مواردی خواهد بود.
از سویی دیگر هنوز هم امریکاییها نگران متحد خود صهیونیستها هستند چنانچه دنیس راس مشاور سالهای 2009 تا 2011 اوباما و تحلیلگر کنونی بنیاد واشنگتن در یادداشتی هم برای تصریح عواقب نقض توافق هستهای ایران خواستار گزینه نظامی در متن توافقنامه شده و هم ضمن انتقاد از مواضع کاخ سفید درباره مذاکرات هستهای ایران، نگرانیهای اسرائیل درباره توافق هستهای را بجا و بر حق دانست.
دنیس راس نوشت: «جدال و مشاجره بر سر دعوت جان بینر رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان از بنیامین نتانیاهو براس سخنرانی در نشست مشترک کنگره تاثیر طعنهآمیز و کنایهداری بر انحراف افکار و توجهات از موضوعی که نخستوزیر اسرائیل میخواست درباره آن حرف بزند شده است: مشکل معامله و توافق هستهای احتمالی با ایران.»
اگرچه همه درباره به چالش کشیدن رئیسجمهور آمریکا توسط نخستوزیر اسرائیل، ماهیت حزبی این دعوت و زمان سخنرانی که دو هفته قبل از انتخابات اسرائیل است صحبت میکنند، ماهیت و ریشه موضوع به عقب رانده شده است. چرا چنین جدایی بین مواضع آمریکا و اسرائیل وجود دارد و اینکه آیا میتوان بین این جداییها پل زد؟»(اختلافات را کم کرد).
او در ادامه ادعا کرد: «در نظر نتانیاهو این یعنی ایران را یک کشور در آستانه هستهای شدن باقی گذاشتن. اگرچه موضع علنی و عمومی نخستوزیر آن است که ایران نباید اجازه داشتن هیچ ظرفیت غنیسازی داشته و تاسیسات هستهای آن برچیده شود، براساس گفتوگوهایی که با اسرائیلیها داشتم نشان میدهد که آنها میتوانند با توافقی که تعداد کمی توانمندی غنیسازی به ایران بدهد زندگی کنند (و آن را بپذیرند).
اوج نگرانی کشورهای عربی از توافقات احتمالی
جدا از کارشکنی ضد ایرانی کشورهای غربی، برخی کشورهای عربی همپیمان واشنگتن نیز گویا با هرگونه توافق احتمالی غرب با تهران در چارچوب مذاکرات هستهای به شدت ابراز نگرانی کرده اند چنانچه از واشنگتن خواستهاند آنها را تحت چتر هستهای خود در خاورمیانه قرار دهد و میگویند شکست مذاکرات را به توافق بد ترجیح میدهند. دولتهای عرب به صورت محرمانه درخصوص مفاد توافق بالقوه با ایران نگرانی خود را به واشنگتن ابراز میدارند.
«وال استریت ژورنال»، مقامات عرب و آمریکایی اعلام کردند که کشورهای عربی درخصوص توافق نهایی احتمالی بین ایران و 1+5 نگران هستند و مسیر دیپلماسی آمریکا با تهران این نگرانی را در برخی کشورهای عربی به وجود آورده است که ممکن است در منطقه رقابت تسلیحات هستهای به وجود آید. «اسکندر شهبازی گهروئی»